Kunstenaar Luk Van Soom drukt zijn stempel op de Brusselse skyline met monumentale wolk in aluminium

Belgisch beeldend kunstenaar Luk Van Soom drukt vanaf nu zijn stempel op de skyline van Brussel. Woensdag installeerde hij een monumentale zilverkleurige wolk boven op het dak van Espace Jacqmotte, de gerenoveerde voormalige koffiefabriek in het hartje van de Marollen. In the Cloud is een kunstwerk in aluminium van maar liefst 7,5 meter lang, steunend op drie paar bronzen benen van elk 2,5 meter hoog. Het effect is zonder meer indrukwekkend. Met name het samenspel met het nabijgelegen Justitiepaleis is bijzonder. Het gaat om een tijdelijke installatie.

Technisch huzarenstukje
Luk Van Soom: “Ik zag eerlijk gezegd niet meteen hoe ik dit moest aanpakken. Ik ben het gewend om monumentale sculpturen te maken, maar dit is met voorsprong mijn grootste werk. En een wolk van 7,5 meter krijg ik geen atelier of gieterij binnen. Met de mensen van atelier Moker ben ik aan het denken gegaan. De wolk is gebaseerd op een kleiner exemplaar, waarvan we hebben onderzocht hoe we het konden uitvergroten.”
De oorspronkelijke wolk is ingescand, digitaal uitvergroot en onderverdeeld in 96 fragmenten. Die zijn gefreesd in polyethyleen, waarop zandmallen zijn gemaakt. Daarin zijn de aluminium stukken gegoten, die nadien aan elkaar zijn gelast en gepolierd. Binnen in het werk zit een constructie waarmee de onderdelen op elkaar en op het dak zijn bevestigd. Het was van bijzonder belang dat eventuele erosie werd uitgesloten.
Luk Van Soom: “Het hele proces heeft 2,5 jaar gekost. Ondanks 40 jaar ervaring was het een zoektocht om de nieuwste technieken in mijn werkproces te introduceren. De geboetseerde benen op de digitale wolk laten passen was een bijzonder spannend moment. Ik vind het nog steeds ongelooflijk dat dat meteen perfect is verlopen. De montage boven op het dak van Espace Jacqmotte was uiteraard een hoogtepunt.”

De wolk als symbool
Voor Van Soom is het niet zijn eerste werk in onze hoofdstad. Op de Waterloolaan staat al zijn Man van Atlantis, een vier meter hoog buitenwerelds creatuur dat over zijn stedelijke omgeving lijkt uit te kijken. Dat zweven, dat fantasierijke, dat overstijgen van de zwaartekracht is een rode draad in het werk van de kunstenaar. Met name wolken hebben een centrale plaats in zijn oeuvre.
Luk Van Soom: “Wolken zijn voor mij een voedingsbodem voor romantisch dromen, een symbool voor het oneindige, het verre en onbestemde, het vrije en de vormeloosheid. De wolk heeft geen herleidbare vorm en is zo een teken van het onmogelijke. In onze tijd en context zijn we het kijken vaak verleerd, maar wie echt naar een wolk kijkt wordt onvermijdelijk aangezet tot denken, tot het verlaten van de vaste patronen.”
Zoals de naam In the Cloud doet vermoeden, trekt de kunstenaar ook de parallel met onze hedendaagse technologische wereld: “Ik beeld me graag in dat wolken kennis en wijsheid met zich meedragen, als de zwevende breinen van overleden werelddenkers. Je kan het vergelijken met hoe wij data uploaden in de cloud. Wie zijn hoofd in zo’n wolk steekt, krijgt de tools om vragen te beantwoorden en oplossingen te vinden. Al die kennis die vrij rondzweeft, klaar voor het grijpen, hoe mooi is dat?”

Knipoog naar Magritte
Met dit werk sluit Van Soom opvallend aan bij die andere liefhebber van wolken, de Belgische surrealist René Magritte. Net als Magritte gebruikt hij wolken als veruitwendiging van de alomtegenwoordige zwaartekracht.

Magritte plaatste luchtige elementen tegenover die zwaartekracht, om aan te tonen dat je de zware realiteit altijd luchtig kunt of zelfs moet benaderen. Anders wordt het geheel ondraaglijk. Ik heb altijd van die beeldspraak gehouden.

Mooie bijdrage tot het stadsbeeld
Het project is een initiatief van architect Michel Jaspers en zijn familie, die de voormalige fabriek ruim twintig jaar geleden hebben gerenoveerd en herbestemd. De beweegreden achter het initiatief is eenvoudig: “We willen de stad mooier helpen maken. Als architect, als inwoner van Brussel en als mens geniet ik van de schoonheid van de stad en draag ik er graag toe bij. Daken worden nogal eens uit het oog verloren, hoewel ze niet voor niets ‘de vijfde gevel’ worden genoemd.”
Kunst als opwaardering van het stadsbeeld dus, al is dat niet het enige positieve gevolg van het project. “Onze kunstenaars hebben het ontzettend moeilijk momenteel, in deze rare tijden. We zijn blij dat we met dit project ons steentje kunnen bijdragen aan het artistieke verhaal, dat toch zo belangrijk is.”

Andere werken van Van Soom zijn de totempaal Walhalla op de Antwerpse Italiëlei en de verlichte bomenrij Walking to Magdalena in Oostende.